JEOTERMAL KANUNU-3

MADDE 11- (1)
Faaliyetlerin, projeye göre yürütülmesi zorunludur. Ruhsat sahibinin
projesinde belirtilmeyen konularda veya izinsiz olarak faaliyette
bulunulduğu tespit edilirse, teminatı irat kaydedilerek faaliyet
durdurulur ve teminat üç katına çıkarılarak bir ay içinde
tamamlattırılır. Aynı fiilin tekrarı halinde teminat irat kaydedilerek
ruhsat iptal edilir.
(2) Ruhsat sahibince, kaynak
koruma alanı etüdü yapılmadan işletmeye geçilmesi veya koruma alanı
etüdünde öngörülen tedbirlere uyulmamasının tespiti halinde faaliyetler
durdurularak teminat irat kaydedilir. Altı ay içerisinde gerekli
tedbirlerin alınması ve teminatın tamamlattırılması istenir. Altı ay
sonunda teminat verilmez ve tedbirler alınmaz ise faaliyetler
durdurulur.
(3) İdare payının süresi içerisinde
ödenmemesi halinde, teminat irat kaydedilerek iki aylık süre verilir.
Bu süre zarfında idare payı yatırılmaz ve teminat tamamlanmaz ise
faaliyetler durdurulur.
(4) Ruhsat olmadan faaliyette
bulunulduğunun tespiti halinde, faaliyetler idarece durdurulur.
22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununa göre 50.000
Türk Lirası idare tarafından idarî para cezası tahakkuk ettirilir.
(5)
Ruhsat ve/veya gerekli izinler alınmadan yapılan faaliyetler
durdurulur. Kaynağın ve rezervuarın korunması ile çevre kirliliğinin
önlenmesi için acil tedbirlerin gerekli olduğu hallerde tedbirler
idarece alınır. Bu nedenle yapılan her türlü masraf, sorumlusundan
idare tarafından 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

İrtifak ve kamulaştırma
MADDE 12- (1)
Arama ruhsatı sahibi, arama faaliyetleri yapılacak alanda, özel
mülkiyete konu taşınmazın sahibi ile anlaşamaması halinde, idareye
müracaat ederek irtifak hakkı talebinde bulunabilir.
(2)
İşletme ruhsatı süresince sadece sondaj yerleri ve isale hattı, kaptaj
gibi gerekli olan yerler için taşınmazın sahibi ile anlaşma sağlanamaz
ise ruhsat sahibi, idareye müracaat ederek kamulaştırma veya irtifak
hakkı talebinde bulunabilir. Talep, idarece incelenip
değerlendirildikten sonra uygun bulunması halinde kamu yararı kararı
alınır.
(3) İrtifak ve kamulaştırma işlemleri,
4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre
yürütülür. İrtifak ve kamulaştırma bedelleri ve masrafları ruhsat
sahibince ödenir.
(4) Kamulaştırılan taşınmaz, tapuya
idare adına tescil edilip, faaliyetler devam ettiği sürece ruhsat
sahibi adına tahsis edilir.
(5) Kamulaştırılan
taşınmazın, faaliyetler için lüzum kalmadığının idarece tespiti
halinde, Kamulaştırma Kanununda öngörülen usûl ve esaslara göre
belirlenecek rayiç bedeli ödenmek kaydıyla kamulaştırılan yerin eski
sahibine iade edileceği hususu, ruhsat sahibi ve taşınmazın eski
sahibine tebliğ edilir. Eski sahibinin taşınmazı altı ay içerisinde
almak istememesi durumunda taşınmaz idareye kalır.
(6) Tapu siciline konulan şerhler idarenin müracaatı üzerine ayrıca mahkeme kararına gerek kalmadan silinir.
(7)
Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufundaki
yerlerde yapılan faaliyetler için bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra
kira, ecri misil alınmaz.
( Jeotermal kaynak
dağıtımı ve üretimini yapan şirketler sanayi kuruluşu ve atık arıtma
kuruluşu olarak değerlendirilirler. Bu değerlendirilmeye göre başta
elektrik tarifeleri olmak üzere sanayi kuruluşları ve atık arıtma
kuruluşlarına tanınan tüm teşvik ve haklardan yararlanırlar.

Rehin, haciz, ihtiyati tedbir ve ipotek tesisi
MADDE 13- (1)
Ruhsat alanının işletilmesinde gerekli olan kuyular, her türlü
tesisler, ekipman, su taşıma hat ve sistemleri, aletleri ile bir yıllık
diğer işletme malzemesi gibi kaynağın üretimine yönelik ayrılmaz
parçalar, münferiden haczedilemez veya üzerlerine ihtiyati tedbir
konulamaz ancak bir kül halinde haczi ve ihtiyati tedbir konulması
mümkündür. Bunların tamamı üzerine ihtiyati tedbir konulması veya
icraen satışlarına karar verilmesi halinde, işletmenin faaliyetlerine
müdahale edilemez.
(2) İşletme ruhsatı üzerine
22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ilgili hükümleri
uyarınca, ruhsat süresini geçmemek kaydıyla, ipotek tesisi mümkündür.
Üzerine ipotek tesis edilmiş işletme ruhsatının alanlarında değişiklik
olduğu takdirde, mevcut ipotek, hiçbir işleme gerek kalmaksızın yeniden
verilen ruhsat üzerinde de aynı şartlarla devam eder.
(3)
İşletme ruhsatının sona ermesi halinde ipotek, kuyular ve bunların
korunması için yapılmış tesisler dışında kalan ruhsat sahibine ait
tesis, vasıta, alet ve malzeme üzerinde devam eder.

Kaynak rezervuarının korunması
MADDE 14- (1)
Bu Kanuna tâbi faaliyetlerde kaynağı oluşturan jeotermal sistemin
korunması, kaynağın israf edilmemesi ve çevrenin korunması esas olup
işletme faaliyeti öncesinde kaynağın koruma alanları etüdünün ruhsat
sahibi tarafından yaptırılması zorunludur. Aksi takdirde faaliyetler
durdurularak koruma alanlarının belirlenmesi için ruhsat sahibine uygun
süre verilir. Bu süre sonunda da koruma alanının belirlenmemesi halinde
11 inci madde hükümleri uygulanır.
(2) Koruma alanı
etüt raporları, MTA�nın görüşü alınarak, idare tarafından onaylanır.
Arazi kullanımı ve yapılaşma ile ilgili kaynak koruma alanları etüdünde
öngörülen kısıtlama ve koşullar, imar planlarında esas alınır. Kaynak
koruma alanlarında alınacak tedbirlere ilişkin genel ilkeler
yönetmelikle belirlenir.
(3) MTA tarafından
yapılan denetlemelerde faaliyetlerin öngörülen tedbirlere uygun
yürütülmediğinin tespiti halinde, faaliyetler idarece durdurulur.
Alınacak tedbirler, MTA tarafından belirlenir ve idareye bildirilir.
Gerekli tedbirleri almak ve/veya aldırmakla idare yükümlüdür. Gerekli
tedbirlerin alınması için en fazla bir yıl süre verilir. Öngörülen
tedbirlerin yerine getirilmemesi halinde ruhsat iptal edilir.
(4)
Ruhsat sahibi, kullanım sonrası açığa çıkacak akışkanı çevre
limitlerini dikkate alarak deşarj edebilir. Akışkan içeriği çevre
limitlerine göre deşarja izin vermiyorsa reenjekte etmekle yükümlüdür.
Ancak formasyonun fiziksel ve kimyasal özellikleri nedeniyle
reenjeksiyonun gerçekleşmediğinin MTA tarafından onaylanması halinde,
çevre kirlenmesini önleyecek tedbirler alınarak deşarj yapılır.
(5)
Entegre jeotermal kaynak kullanım alanı dışındaki müstakil kaplıca ve
doğal mineralli su işletmelerinde reenjeksiyon ve enjeksiyon şartı
aranmayabilir. Çevre ve Orman Bakanlığının görüşü doğrultusunda idarece
karar verilir.

Terk ve tesislerin intikali
MADDE 15- (1)
Arama veya işletme ruhsatı sahibi, ruhsat alanının tamamını veya bir
kısmını terk talebinde bulunabilir. İdare, faaliyetle ilgili gerekli
emniyet tedbirlerinin yerine getirilmiş ve çevre düzenlenmesi
yapıldığının tespitini müteakip terk talebini kabul eder.
(2)
Arama ve işletme ruhsatlarının fesih, iptal, terk veya sürenin bitmesi
nedeniyle sona ermesi halinde, hak sahibine tazminat verilmeksizin
kuyular ve bunların korunması için yapılmış tesisler, gerekli kuyu başı
emniyet tedbirleri alınmış olmak kaydıyla idareye intikal eder. Diğer
tesis, vasıta, alet ve malzeme ruhsat sahibine aittir. Bu şekilde
idareye intikal eden varlıklar ihale ile satışı yapılarak gerekli
ruhsatlandırma yapılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü hizmetleri ile ilgili haklar
MADDE 16- (1)
MTA, jeotermal ve doğal mineralli su kaynak aramalarını ruhsat
harcından ve teminatından muaf olarak bu Kanun hükümlerine göre ruhsat
alarak yapar. MTA�nın arama ruhsatı aldığı sahalarda kaynak varlığı
tespit etmesi halinde, bu alan MTA tarafından ihale edilir ve ihale
üzerinde kalan istekliye bu alanda idarece işletme ruhsatı verilir.
MTA�nın yaptığı masraflar ihale bedeli üzerinden alındıktan sonra kalan
miktar MTA ve idarece eşit paylaşılır.
(2) MTA, yürüyen ruhsat alanları dahil her yerde ruhsat şartı olmaksızın her türlü bilimsel ve teknik çalışmayı yapabilir.

Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezlerine ilişkin hususlar
MADDE 17- (1)
12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca ilan
edilen kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm
merkezlerinde;
a) Bu Kanun kapsamında verilecek
termal turizm amaçlı işletme faaliyet izinlerinde, imar planları ile
belirlenen yatırım alanları ve işletmelerin kapasitelerinin
gerektirdiği kaynak miktarı sağlandıktan sonra diğer kullanımlara
yönelik talepler karşılanabilir. Termal turizme yönelik kullanım
alanlarında imar planı olmadan faaliyet izni verilemez.
b) Turizm belgeli tesislerin jeotermal su kullanım bedeli, kullanılan jeotermal su miktarına göre belirlenir.
c) Faaliyetler için idarece önceden Kültür ve Turizm Bakanlığının görüşü alınır.
(2)
Enerji üretimi ve ısıtma uygulamalarına uygun olan akışkanlar hariç
diğer akışkanların bulunduğu alanlarda termal turizm amaçlı kullanıma
öncelik tanınır.
(3) Bu madde kapsamında
belediyelerce kurulacak şirketler için 4046 sayılı Özelleştirme
Uygulamaları Hakkında Kanunun 27 nci maddesi uygulanmaz, İçişleri
Bakanlığının görüşü alınır.
(4) Bu maddenin
uygulanması ile ilgili tüm usûl ve esaslar, Kültür ve Turizm
Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
MADDE 18- (1) 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun 47 nci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
�Maden
Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü bu Kanun hükümlerine göre arama ruhsatı
alarak bulduğu madenler için 15 inci maddeye göre buluculuk hakkını
kazanır. Arama ruhsat süresi sonuna kadar Genel Müdürlüğe devredilen bu
ruhsatlar 30 uncu madde hükümlerine göre ihale edilir. İhale sonucu
elde edilen gelirin %50�si MTA�ya kaynak geliri olarak aktarılır.�
MADDE 19-
(1) MTA yurtiçi ve yurt dışında yerli ve yabancı kamu veya özel tüzel
kişilerle jeotermal kaynak ve doğal mineralli sulara yönelik olarak
arama, araştırma, geliştirme ve bilimsel ve teknik çalışma yapabilir.
Asgarî % 20 olmak kaydıyla, ilgili şirket ile varılan anlaşma
çerçevesinde belirlenecek oranda işletme gelirinden pay alır. Bu
maddenin uygulama usûl ve esasları Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.

Yönetmelik
MADDE 20-
(1) Bu Kanunun uygulanmasına dair usûl ve esaslar, bu Kanunun yürürlük
tarihinden itibaren altı ay içerisinde, Bakanlık tarafından çıkarılacak
yönetmelikler ile düzenlenir.

Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 21- (1)
Bu Kanunla, 10/6/1926 tarihli ve 927 sayılı Sıcak ve Soğuk Maden
Sularının İstismarı ile Kaplıcalar Tesisatı Hakkında Kanun, 12/3/1982
tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun ek 1 inci maddesi ile
birlikte 26 Mart 1322 tarihli Mülga Maadin Nizamnamesinin, 26/3/1931
tarihli ve 1794 sayılı 26 Mart 1322 tarihli Maadin Nizamnamesinin 50
nci Maddesinin Tadiline Dair Kanunun ve 17/6/1942 tarihli ve 4268
sayılı Mülga Madenlerin Aranma ve İşletilmesi Hakkında Kanunun içmeye
ve yıkanmaya mahsus şifalı sıcak ve soğuk maden sularıyla kaplıcalar
hakkındaki hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Geçici ve Son Hükümler
GEÇİCİ MADDE 1- (1)
Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce, 26/3/1322 tarihli Mülga Maadin
Nizamnamesi, 17/6/1942 tarihli ve 4268 sayılı Mülga Madenlerin Aranma
ve İşletilmesi Hakkında Kanun, 19/2/1985 tarihli ve 3154 sayılı Enerji
ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun,
26/5/2004 tarihli ve 5177 sayılı Maden Kanununda ve Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun, 927 ve 2634 sayılı kanunlar ile
83/6568 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca 3/3/1954 tarihli ve 6309
sayılı Mülga Maden Kanunu kapsamında verilmiş ruhsat ve haklar
aşağıdaki şekilde intibak ettirilir.
a) İl Özel İdarelerinin işlettiği veya kiraya verdiği kaynaklar il özel idarelerine,
b) İl Özel İdarelerinin işletme ruhsatı verdiği kaynaklar ruhsat sahiplerine,
c) Vilayetçe rüsum ve temettü hisseleri devredilen kaynaklar devir alan belediye veya köy tüzel kişiliği adına,
d) Belediyelerin işlettiği ve/veya kiraya verdiği kaynaklar belediye tüzel kişiliği adına,
e) Belediye ve il özel idarelerinin ortağı olduğu şirketlerin işlettiği kaynaklar şirket adına,
f)
MTA tarafından bu Kanunun yayımı tarihinden önce kamu veya özel tüzel
kişiler, belediye ve özel idare ile yapılan sözleşme ve protokollerle
verilen işletme hakları, alanı MTA tarafından belirlenerek ilgili hak
sahibi adına,
g) 5177 sayılı Kanunun geçici 5
inci maddesine göre temdit talebinde bulunulan ve süresi uzatılan
içmece, maden suları, ılıca ve kaplıcalar ilgili hak sahibi adına,
h) Elektrik Üretim A.Ş. tarafından işletilen kaynak, alanı MTA tarafından belirlenerek Elektrik Üretim A.Ş. adına,
idare
tarafından alan bazında intibak ettirilir. Elektrik Üretim A.Ş. veya
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından bu sahanın üçüncü kişilere
ihale edilmesi halinde, ihale bedelinin % 50�si MTA�ya öz kaynak olarak
aktarılır. İntibaklarda sözleşme ve işletme şartları ile üçüncü
kişilerin müktesep hakları sicile işlenir.
(2)
İşletme imtiyazlı ruhsatlarda ise hak sahibinin geçmişte kullandığı
süre dikkate alınarak toplam süre doksandokuz yılı geçemez.
(3) İntibakı yapılan ruhsatlar MİGEM�e bildirilir.
(4)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle 927 sayılı Kanuna göre
süresi içinde temdit talebinde bulunulmuş ruhsatlar ile 5177 sayılı
Kanunun geçici 4 üncü maddesine göre ruhsat almak üzere yapılan yeni
müracaatlar, il özel idarelerince müracaat tarihinde yürürlükte olan
5177 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi ve 927 sayılı Kanuna göre
sonuçlandırılarak uygun görülenler ruhsatlandırılarak bu Kanuna
intibakı yapılır.