Tarihçesi ve Kullanım yerleri

Tarihçesi [değiştir]


En yaygın bilinen türevi olan "boraks", Araplarca "tinkal" olarak da adlandırılırdı, 16. yüzyılda eritme işlemlerinde kullanılırdı. Yaygın uygulama alanı bulunan borik asit ilk kez 1808’de Homberg tarafından hazırlanmıştır. Ayrıca 1808’de Davy borik asit elektrolizinden amorf bor elde etmiş ve 1856’da Wöhler ve Sainte-Claire Deville tarafından kristalin modifikasyonu tarif edilmiştir.

Kullanım yerleri [değiştir]


Bor mineralleri, sanayide sayısız denicek kadar çok çeşitli işlerde
kullanılmaktadır. Bor minerallerinden elde edilen boraks ve asit borik;
özellikle nükleer alanda, jet ve roket yakıtı, sabun, deterjan, lehim,
fotoğrafçılık, tekstil boyaları, cam elyafı ve kâğıt sanayinde
kullanılmaktadır. çok mükemmel bir kıritaldir

Üretim için kullanılan diğer bir yöntem de şudur. A.B.D. Kaliforniya'da
bazı tuzlu su çözeltilerinde % 1,5 kadar boraks bulunur. Borakslı
göllerden itibaren sadece bir kristallendirme işlemiyle elde edilen
üründe, sodalı su ile yapılan tekrar kristallendirmeler yardımıyla saf
hale getirilir. (Borik asitin zayıf bir asit olması nedeniyle boraks,
su etkisiyle kısmen hidrolize uğrar; olayısıyla meydana gelen boraks
kristallerinin bir kısmının hidrolizini önlemek için, boraksın sodyum
karbonat eşliğinde kristallendirilmesi gerekir) (3-5).
Türkiye'de büyük çapta boraks üretimi, 1968'de Bandırma'da Etibank
Boraks ve asitborik fabrikalarında önce kolemanitten başlayarak
yapılmıştır. Öğütülmüş kalsine kolemanit, Na₂CO₃ ve NaHCO₃ ile reaksiyona sokulur, tepkime sonucu oluşan CaCO₃ çamurunun süzülmesiyle geriye kalan ana çözelti kristallendirilir, ayrılan kristaller kurutulur ve torbalanır.

2(2CaO.3B₂O₃) + 4NaHCO₃ + Na₂CO₃ + 28H₂O › 3Na₂B₄O₇.10H₂O + 4CaCO₃ + CO