Harita Çalışmaları

1. Genel

Genel
Müdürlüğümüzce ülkemiz akarsuları üzerinde tasarlanan baraj ve
hidroelektrik santral projeleri ile pompaj depolamalı hidroelektrik
santralların ilk etüt, ön inceleme (istikşaf), master plan, fizibilite
ve kesin proje aşamasında ihtiyaç duyulan harita mühendislik hizmetleri
(1/5000, 1/1000 ve daha büyük ölçekli topografik harita üretimi, en
kesit, boy kesit, deformasyon ölçümü, aplikasyon vb.), Harita ve Proje
Arşivi hizmetleri ile teknik resim işleri Harita Şube Müdürlüğünce
yürütülmektedir.

Söz konusu
çalışmalar Genel Müdürlüğümüzün yıllık çalışma programı dikkate
alınarak planlanmaktadır. Planlamada uyumlu bir ekip çalışmasına olanak
yaratacak personel seçiminden başlayarak işin yeri, büyüklüğü,
topografya, bitki örtüsü, meteorolojik koşullar, konaklama, ulaşım,
işçi temini gibi çalışmaları önemli ölçüde etkileyen diğer ölçütler de
dikkate alınmaktadır.

Arazi
Çalışmaları Talimatı doğrultusunda oluşturulan ve bir ekip şefi, bir
mutemet ve yeteri kadar ekip personelinden oluşturulan ekipler ile
yürütülen çalışmalarda, ekip personeli teknik bilgiler dışında
özellikle Arazi Çalışmaları Talimatı, Motorlu Taşıtların Kullanımı
Talimatı, Satın Alma ve Satma Talimatı, Harcırah ve Mutemet Avansları
Talimatı, İş Kanunu ve ilgili değer mevzuatlara uygun hareket
edilmesinden de sorumludurlar.

2. 1/5000 ÖLÇEKLİ STANDART TOPOĞRAFİK (ST)
HARİTA ÜRETİMİ:

Genel
Müdürlüğümüzce gerçekleştirilen çeşitli seviyelerdeki baraj ve HES
projeleri için ihtiyaç duyulan 1/5000 Ölçekli Standart Topografik
Harita Yapımı, 2003 yılına kadar Bakanlıklar Arası Harita İşlerini
Koordinasyon ve Planlama Kurulu Yönetmeliği doğrultusunda protokol ile
Harita Genel Komutanlığı'na yaptırılmıştır. Söz konusu haritaların
üretiminde genellikle iki yöntem izlenmiştir. Birincisi; paket halinde
nirengi, uçuş, ve kıymetlendirme çalışmalarının tamamının Harita Genel
Komutanlığı(HGK)'nca yapılarak gerçekleştirilmesidir.

İkinci
yöntem ise; nirengi ve arazi işleri ile bağlantılı olarak, blok veya
nokta dengelemesi metodu ile tüm nirengilerin kot ve koordinatların
hesaplanması ve standartlara uygun olarak abrislerinin düzenlenmesinin
idaremizce gerçekleştirilmesi, uçuş ve kıymetlendirme çalışmalarının
ise Harita Genel Komutanlığınca gerçekleştirilmesidir.
Genel
müdürlüğümüzce bütçe olanakları da dikkate alınarak bu güne kadar
genellikle ikinci yol tercih edilmiştir. Ancak 2002 yılında kabul
edilip 1.1. 2003 tarihinde yürürlüğe giren 4734 sayılı Kamu İhale
Yasası nedeniyle bundan böyle bu kapsamda yapılan işlerin ihale
yöntemiyle yaptırılması gerekmektedir.

3. BÜYÜK ÖLÇEKLİ HARİTALARIN
YAPILMASI:

Arazi
çalışmaları, EİE Arazi çalışmaları Talimatına uygun olarak Makam Olur'u
ile oluşturulan bir ekip teşkili ile gerçekleştirilmektedir. Mühendis,
tekniker ve teknisyenlerden oluşturulan en az 3 kişilik ekipte, ekip
personelinden birisi Ekip Şefi, bir diğeri de Mutemet olarak iş yeri
açmak-kapamak, işçi almak-çıkarmak, malzeme almak vb. konularda
yetkilendirilirler. Ayrıca arazi çalışmaları için gerekli araç ve ekip
harcamaları için avans olur'ları alınır.

Ekip
Şefleri; mevzuata göre çalışma saatlerini tespit eder, iş düzenini,
ahengi ve huzuru sağlar ve gerekli emniyet tedbirlerini alır. Mevzuata
ve aldığı emirlere uygun olarak teknik, idari ve diğer hususlardan,
görevlerin yerine getirilmesinden Daire Başkanına karşı sorumludur.
Ekip personelleri de ekip şefine karşı sorumludur.

Gerekli
idari işlemlerin tamamlanmasından sonra sahada yapılan harita
çalışmaları, Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim
Yönetmeliğinde belirtilen teknik standart ve yöntemlere göre
sonuçlandırılmaktadır.

Büyük
ölçekli harita çalışmaları idaremizce, çalışma alanının özelliği
nedeniyle Klasik ve yersel fotogrametrik yöntem olmak üzere iki şekilde
gerçekleştirilmektedir. Arazinin kısmen düz ve uygun eğimli olduğu
bölümlerde klasik yöntemle, arazinin sarp ve yüksek eğimli olduğu bazı
bölümlerde ise yersel fotogrametrik yöntemle harita üretimleri
gerçekleştirilmektedir.

Klasik
yöntemle harita yapımında, ölçmeler otomatik kayıt üniteli elektronik
aletlerle gerçekleştirilerek bir harita paket programı ile
değerlendirilmektedir.

Yersel
fotogrametrik yöntemle yapılan harita üretimleri ise kameralar
kullanılarak elde edilen stereo fotograflardan yararlanarak Stereo
Değerlendirme Aleti (Terragraph) yardımıyla yapılan değerlendirme ve
çizim işlemleri ile sonuçlandırılmaktadır.

Fotoğraf-1	Fotoğraf-2

Çalışmalar sonucunda elde edilen tüm veriler, yapılan hesap, çizim ve
krokiler, arazide yapılan bütün çalışmaları özetleyen bir rapor ile
birlikte dosyalanarak sayısal ve doküman olarak arşivlenmektedir.
Klasik yöntemle harita üretimine ilişkin arazi çalışmalarından bir
görüntü Fotoğraf 1'de, yersel fotogrametrik harita üretimi Fotoğraf
2'de, sayısal harita üretimini içeren bir görüntü fotoğraf 3'te ve
çalışmalar sonucunda elde edilen 1/1000 ölçekli bir hali hazır harita
örneği şekil 1'de görülmektedir.

Fotoğraf-3

Şekil-1

Büyük ölçekli harita üretimine ilave olarak, Harita mühendislik çalışmaları kapsamında ayrıca;

- Sondaj kuyularının aplikasyonu, kot ve koordinatlarının tespiti,

- Sayısallaştırma işlemleri,

- Jeofizik hattı aplikasyonu,

- En kesit/Boy kesit ölçüm ve çizimleri,

- Akım Gözlem İstasyonlarının ülke kot ve koordinat sistemine bağlanması,

- Deformasyon ölçümleri,

- vb. çalışmalar gerçekleştirilmektedir.
Yapılan çalışmalarla ilgili örnek bir en kesit çizimi şekil 2'de görülmektedir.

Şekil-2

4. Harita ve Proje Arşivi Çalışmaları

Harita
şube Müdürlüğü'ne bağlı olarak hizmet veren Teknik Arşiv (Harita ve
Proje Arşivi) Şefliğince, genel arşivden bağımsız olarak teknik
anlamdaki tüm bilgi, belge ve haritaların saklanması, korunması ve
kullanıma sunulması ile Harita Genel Komutanlığından (HGK) küçük
ölçekli harita ve harita bilgilerinin temin edilmesi hizmetleri yerine
getirilmektedir.

Harita ve
proje arşivinde Genel müdürlüğümüzce geliştirilen projelere ilişkin tüm
rapor ve teknik belgeler, 1/250.000, 1/ 100.000, 1/25.000, 1/5000,
1/1000 ölçekli sayısal ve basılı haritalar; hava fotoğrafları; YİD ve
Yİ kapsamında gelen projeler için verilen görüşler; YİD kapsamındaki
Hidroelektrik santralların EİE tarafından yapılan inşaat ve işletme
denetim raporları vb. bilgi ve belgeler arşivlenmektedir.

Söz
konusu bu hizmetler kapsamında gizli ve hizmete özel gizlilik dereceli
her türlü bilgi ve belgenin zimmet takip işlemleri, ilgili
yönetmeliklere uygun biçimde EİE'ce geliştirilen bir yazılım
aracılığıyla sayısal olarak takip edilip sonuçlandırılmaktadır.

5. Teknik Resim Hizmetleri

Genel
Müdürlüğümüzün bütün birimlerinde yürütülen tüm hizmetler için ihtiyaç
duyulan Teknik Resim Hizmetleri de Harita Şube Müdürlüğünce yerine
getirilmektedir. Özellikle Baraj ve HES projeleri kapsamında ihtiyaç
duyulan çeşitli proje çizimleri ile jeolojik ve hidrolojik çizimler
duruma göre klasik veya Autocad çizim programı ile sayısal olarak
gerçekleştirilmektedir.

Harita Şubesi Personel Dağılımı

Harita
Şubesinde 28/02/2007 tarihi itibarıyla; 6 Harita Mühendisi, 1
Jeomorfolog, 1 Harita Teknikeri, 5 Harita Teknisyeni, 1 Kartoğraf, 4
Teknik Ressam ve 1 Vasıfsız işçi olmak üzere toplam 19 personel
bulunmaktadır.

Şube Teknik Araç ve Gereçleri

Harita
Şube Müdürlüğünde arazi ve büro çalışmalarında kullanılmak üzere çok
sayıda teknik donanım ile yardımcı diğer araç ve gereçler
bulunmaktadır.



Ölçü Aletleri;

1 – 3'lü THALES Z-MAX GPS Seti,

2 – 2 adet MAGELLAN el GPS' i,

3 – 1 adet TOPCON GTS-4B Electronic Total Station,

4 – 1 adet ZEİSS REC ELTA RL Electronic Total Station,

5 – 1 adet SOKKISHA SET2 Electronic Total Station,

6 – 1 adet SOKKISHA SET 3B Electronic Total Station,

7- 1 adet Yersel Fotogrametrik Stereo Değerlendirme Aleti (Terragraph),

8- 1 Adet Stereo Ölçü Kamerası (SMK),

9- 1 Adet Terstik Ölçü Kamerası (TMK)

Bilgisayarlar;

1 – 2 adet dizüstü bilgisayar (Arazi çalışmaları için),

2 – 7 adet masaüstü bilgisayar.

Ploter ve Printerlar;

1 – 1 adet renkli A0 ploter,

2 – 2 adet renkli A3 printer,

3 – 1 adet siyah beyaz A4 printer

CAD Programları;

1 – 4 kullanıcılı NETCAD 5.0 GİS

2 – 1 adet AUTOCAD 2007 LT
Ayrıca yeteri kadar T1, T2 Takeometre Aleti, Nivo, Telsiz ile Prizma, planimetre vb. yardımcı araç ve gereçler bulunmaktadır.