BİLGİLENELİM

Uzay teknolojisinde kullanılan aerojel, silika esaslı bir katı malzemedir. Milyonlarca ufak delikten oluşan yüzeyi, süngeri andırır. %99.8'i havadan oluşmaktadır. Işığı geçirgen narin yapısı, ona “donmuş duman” adı verilmesine sebep olmuştur.

En gelişmiş fiber-glas yalıtım malzemesinden 39 kat daha fazla yalıtım kabiliyetine sahiptir.

Aerojeller, bir başka silika (kum) esaslı madde olan camla kıyaslandığında 1000 kat daha az yoğunluğa ve delikli bir yapıya sahiptir. Büyüklüğü milimetrenin milyarda biri kadar olan delikler, bir ağ gibi malzemenin içini kuşatır ve deliklerin etrafı da başka bir malzeme ile kaplıdır.

Uzayda dolaşan toz zerrelerini yakalayabilmek amacıyla gönderilecek olan Spacedust (uzay tozu) Gemisi’ne aerojelden oluşan bir panel eklendi. Uzayda yüksek hızla dolaşan toz zerreleri, bu panel sayesinde hiçbir hasara uğramadan dünyaya getirilebilecek.

Aerojel, bilinen köpüklerden ve diğer yalıtım maddelerinden çok daha üstün özelliklere sahiptir. Öyle ki, oksijen kaynağıyla direkt verilen ateşi bile yalıtabilmektedir (solda.[1]

Aerojel Nasıl Elde Edilir?

Aerojeller, silika esaslı sıvı bir jelin yüksek ısı ve basınç altında daha önceden belirlenmiş kritik bir noktaya kadar kurutulması ile elde ediliyor. NASA’ya ait Jet Propulsion Laboratuarları’nda üretilen aerojeller, neredeyse havanın yoğunluğuna yaklaşmış durumda...

“…yakın geçmişte NASA tarafından rafine edilerek dünyanın en hafif katı maddesi olarak onaylandı. Evet, bu madde Guinness Rekorlar Kitabı’na bilinen en hafif katı madde olarak girdi. Özgül ağırlığı 0.00011 olan (havanınki 0.0004) aerojelin görüntüsü, bir alanda toplanarak dondurulmuş şeffaf ve ağırlıksız bir dumana benziyor; ancak bu görüntünün ardında oldukça sert bir madde yatıyor.”[2]

Aerojellerle ilgili olarak , masrafları Amerikan hükümeti tarafından karşılanan bir proje yürütülmektedir. Berkeley Laboratuarları’nda devam etmekte olan bu projede, aerojelleri günlük kullanıma sunmaya yönelik araştırma faaliyetleri yürütülmektedir. Aerojelin doğaya zarar vermeyen yapısı, bu konuda cesaretlendirici bir rol oynamaktadır. Parçalanan bir aerojel parçasından geriye sadece doğada her an bulunabilen % 100 doğal bir malzeme kalmaktadır: Kum…

Küçük bir parça aeorjel büyük bir kaya bloğunu hiçbir deformasyona uğramadan taşıyabilmektedir.

Kurşunu Bile Durduran Güç

Aerojellerin kinetik enerjiyi emen yapısı, bu maddenin, önümüzdeki yıllarda güvenlik ve yalıtım alanlarında kullanılacağına dair güçlü sinyaller vermektedir. Geleceğin arabalarında, kazaların etkilerini önleyici aerojelleri görmek şaşırtıcı olmayacaktır. Yakın bir gelecekte, diz üstü bilgisayarlar ya da elektronik uçak kontrol mekanizmaları gibi değerli malzemelerin yapımında aerojeller önemli yer tutacaktır.

Bugün pek çok bilim adamı, doğadaki muhteşem yapının farkına varmış ve bu tasarımları rehber edinmiştir. Bu sayede, bundan 50 yıl önce ancak bilim kurgu filmlerinde görülebilecek malzemeler, bugün günlük yaşamda yerlerini almaktadırlar.

[1] www.jpl.nasa.gov/technology/features/aerogel.html

[2] http://www.ntv.com.tr/news/195126.asp?cp1=1

tıklayın...